NDT Blog

 

Paslanmaz çelik manyetik özelliğe sahip midir?

 

Paslanmaz çelik, içerisinde en az %10.5 oranında krom bulunduran çelik türüne denir. Paslanmaz çelik sadece krom değil nikel gibi başka elementler de içerir. Paslanmaz çelik kalitesini ve türlerini içinde, bulunan elementler belirler. Bu elementlerin oranları ve oluşturdukları alaşımlar oldukça önemlidir.

 

Paslanmaz çelikler içerdikleri alaşım ve elementlere göre farklı türlere sahiptirler. Bunlar östenitik, ferritik, martenzitik ve dubleks paslanmaz çeliklerdir. Östenitik paslanmaz çelikler 304 ve 316, ferritik paslanmaz çelikler 409 ve 430,martenzitik paslanmaz çelikler 420 gibi alt sınıflara ayrılabilir. En yaygın olarak kullanılan paslanmaz çelik de 304′ tür.

 

1.) Östenitik Paslanmaz Çelik:

Demir etrafında yapılanan nikel, krom,magnezyum ve nitrojen içeren paslanmaz çelik alaşımlarından oluşurlar. Soğuma işlemi sırasında faz değişimine uğramazlar ve bundan dolayı sertleşmezler. Bu çelik türünün en önemli özelliği diğer çelik türlerinin aksine manyetik özelliğe sahip olmamasıdır.

 

2.) Ferritik Paslanmaz Çelik:

Bu çelikler sertleştirilemeyen demir ve krom alaşımlarıdır. İçerdikleri krom oranı %12-16 arasında değişiklik göstermektedir. bu çelik türünün paslanmaz özelliği östenitik çelikten daha düşüktür. Ferritik paslanmaz çelik türü manyetik özelliğe sahiptir.

 

3.) Martenzitik Paslanmaz Çelik:

İçerdikleri krom oranı %16 ‘dan azdır. İçerdikleri % 0,3 karbon oranından dolayı ısıl işlem gördükten sonra sertleşebilirler. Paslanmaz özelliği en düşük olan paslanmaz çelik türü budur. Martenzitik paslanmaz çelikler manyetik özelliğe sahiptirler.

 

4.) Dublex Paslanmaz Çelik:

Bu gruptaki paslanmaz çelikler %22 krom, %5,5 nikel ve %0,02 oranında karbon içerirler. Korozyon dirençleri oldukça yüksektir. Hem ösentenitik hem de ferritik paslanmaz çelik özelliklerini gösterirler.

 

Paslanmaz Çeliğin Manyetik Özelliği

Çoğu insan tarafından paslanmaz çeliğin manyetik etkisinin olmadığı düşünülür hatta çeliğin paslanmaz olup olmadığını anlamak için mıknatısa gösterdiği tepki baz alınır ama bu oldukça yanlış bir yaklaşımdır. Paslanmaz çeliğin bazı türleri manyetik özelliğe sahipken bazıları değildir.

 

Paslanmaz çeliğin manyetik özelliği alaşımlara eklenen elementlere bağlıdır. Örneğin alaşımın içinde nikel olması manyetik paslanmaz çeliğin, manyetik olmayan paslanmaz çeliğe dönüşümünü hızlandırırken bu geçiş sadece nikel ilavesi ile de sağlanabilir. Paslanmaz çeliğin ısıya maruz kalması içindeki atomların hareket etmesine sebep olur ve çeliğin manyetik özelliğinde değişikliklere sebep olur. Bu değişime sebep olacak sıcaklık her çelik türü için farklılık gösterir. (Kaynak: www.umitpaslanmaz.com)

 

Bu sebeple NDT'de Manyetik Parçacık muayenesinde test edilen malzeme üzerinde oluşturulan manyetik alan şiddetinin bilinmesi, el magnetleri ile yapılan muayenede kutuplar arası mesafenin tayini açısından büyük önem arz etmektedir. Yeterli alan şiddetinin oluşturulamaması durumlarında sıvı penetrant muayenesi paslanmaz çeliklerin yüzey muayenesi için büyük önem kazanmaktadır...

 

Karşılaştırma Tablosu için TIKLAYINIZ!